Hz. Muhammed'in Ailesi İçindeki Örnek Davranışları

İslâm peygamberi Hz. Muhammed, Müslümanlar için bir örnektir. Bununla
ilgili Kur'anı Kerim'de Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Andolsun, sizin
için, Allah'ı ve ahiret gününü umanlar ve Allah'ı çokça zikredenler
için Allah'ın Resûlü'nde güzel bir örnek vardır."[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Hz. Peygamber, diğer insanlarla olduğu gibi akrabaları ile de iyi
ilişkiler kurmuştur. Çünkü Kur'anı Kerim akraba ile iyi ilişkilerin
önemine dikkat çekiyordu. Bu nedenle akraba ziyaretini düzenli hâle
getirmiş, bu yöndeki toplumsal sorumluluğa vurgu yapmıştır. O,
akrabalık bağlarını güçlendirmeğe gayret etmiş ve akraba ilişkilerine
yönelik tavsiyelerde bulunmuştur.
Peygamberimiz, akrabalarla ilişkilerin, her ne olursa olsun, devam
ettirilmesini öğütlemiştir. Onlara karşı hep iyilikte bulunulmasını,
kaba davranılmamasını söylemiştir. Akrabaları ile ilişkileri güzel
olanların Yüce Allah tarafından sevildiğini de belirtmiştir.
Peygamberimize bir gün bir adam gelir.: "Ben akrabalarımı ziyaret
ediyorum ama onlar beni ziyaret etmiyorlardır." Bunun üzerine
Peygamberimiz, "Olsun, sen onları ziyaret etmeye devam ettiğin sürece
Allah, seninledir."[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] cevabını verir.
Peygamberimiz, akrabalarını sık sık ziyaret ederdi. Onlara iyilik ve
ikramda bulunurdu. Gençlik döneminde ticaretle uğraşırken, yola
çıkmadan önce akrabalarını ziyaret eder, dönüşte hediyeler getirirdi.
Akrabalar arasında meydana gelen kırgınlıklarda arabuluculuk yapardı.
Küs olanlar varsa onları barıştırırdı.
Hz. Peygamber'in aile bireyleri diğer toplum bireylerinden farklı
değildi. Ancak, onun aile hayatında iyilik ve güzellikler konusunda
daha seçkin özellikler de vardı.
Peygamberimiz'in ailesinin seçkin özelliklerinden birisi, ailesinde sevinçlerin ve sıkıntıların paylaşılmasıdır.
Hz. Peygamber, peygamber olmasına rağmen bizim gibi bir insandı. Bir
insan olarak o da diğer insanlar gibi hayatı boyunca birçok sıkıntı ve
güçlükle karşılaşmıştır. Kimi zaman üzülmüş, kimi zaman sevinmiştir.
İşte bütün bu durumlarda duygularını eşi ve çocuklarıyla paylaşmıştır.
Örneğin, çocukları dünyaya gelince sevinmiştir. Yedi çocuğundan
altısının kendisinden önce ölmesine çok üzülmüştür. Her bir ölüm
olayına aile bireyleri hep birlikte üzülmüşlerdir. Aile bireylerinden
hastalanan olduğunda el birliği ile yardımcı olmuşlardır. Tedavisi için
bütün aile çaba sarfetmiştir.
O dönemlerde bazı yıllarda kuraklık nedeniyle kıtlıklar olmuştu. Gıda
maddeleri ve hayvan yiyecekleri bulunamayan bu yıllarda sıkıntılar
peygamber ailesince paylaşılmıştı. Bu kuraklık anlarında, şikayet
edilmemiş, sıkıntılara el birliği ile karşı konulmuştur.
Peygamberimizin çocukları birbirlerini çok severlerdi. Vakitlerini
birlikte geçirirler, kendi aralarında oyunlar oynarlardı.
Peygamberimiz, ailesinde sevinç ve neşenin hâkim olmasını isterdi.
Bunun için aileyi neşelendirecek, onların hoşuna gidecek işler yapardı.
Kızlarının evliliklerinde hep birlikte sevinmişler, mutlu olmuşlardır.
Konukseverlik, bir çeşit sevgi, saygı ve fedakârlık göstergesidir.
Bunu en açık biçimde Peygamberimizin yaşantısında görmemiz mümkündür.
Peygamberimiz, çok misafirperver bir insandı. Ona her taraftan çok
sayıda insanlar gelirdi. Gelen misafirlere bizzat kendisi hizmet
ederdi.
Hz. Peygamber'in ailesine gelen misafirler hiçbir zaman yük olarak
görülmemiştir. Gelen misafirlerden kimse rahatsızlık duymamıştır.
Peygamberimiz misafir konusunda hiç ayrım yapmamıştır. Onun ailesinde,
gelen misafir hangi din ve ırktan olursa olsun kendilerine ikramda
bulunulmuştur. Aynı şekilde zengin, yoksul, dul, öksüz ve yetim tüm
gelenler misafir edilmişlerdir. O, sık sık kimsesiz ve yoksulları evine
davet eder yemek yedirirdi. Aynı şekilde evde yapılan yemeklerden
muhtaçlara göndermiştir.
Peygamberimiz, her zaman yardımlar davranmış ve bunu tüm Müslümanlara
tavsiye etmiştir. Kendisinden nakledilen bir hadis şöyledir: "Allah'a
ve ahiret gününe inanan, misafirlerine ikram etsin."[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Bir gün, peygamberimizin kapısına bir ihtiyaç sahibi geldi. O anda
evde ona verecek bir şey yoktu. Komşularından yarım ölçek buğday ödünç
aldı ve ihtiyaç sahibine verdi. Bir defasında bir alacaklı, alacağını
istemeye gelince, peygamberimiz eşine şöyle dedi: "Ona bir ölçek buğday
veriniz. Yarısı borcumuz için, diğer yarısı ise bizim ikramımız
olsun."[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Peygamberimiz insanların en cömerdiydi. Kendisinden bir şey isteyen
hiç kimseyi boş çevirmemiştir. Bir gün peygamberimize, bir parça kumaş
hediye edilmişti. Buna ihtiyacı da vardı. Yanına oturanlardan biri bu
ne iyi kumaş deyince, peygamberimiz, kumaşı ona bıraktı.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Peygamberimiz'in ailesinde israf yapmamaya özen gösterilirdi. Çünkü
israf gereksiz yere harcamak, saçıp savurmaktır, bu nedenle Allah
tarafından yasaklanmıştır. Allah'ın verdiği nimetlerden ihtiyacı kadar
faydalanmak gerekir. Peygamberimize göre, hangi konu olursa olsun,
sınırı aşmak, ölçüsüz hareket etmek israftır. Yüce Allah da "Yiyiniz,
içiniz, israf etmeyiniz."[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] buyurarak israfı yasaklamıştır.
Peygamberimiz çok sade bir hayat sürdürmüştür. O gençliğinde ve Hz.
Hatice ile evlendikten sonra, ticaret yapmış ve varlıklı bir aile
hâline gelmiştir. Buna rağmen o hiçbir zaman sade yaşantısını terk
etmemiştir. Onun kıyafetleri, sade ve gösterişten uzaktı. Ev eşyaları
konusunda da israftan sakınırdı. Onun evine, ihtiyaç olmayacak eşyalar
satın alınmaz, ihtiyaç olan eşyalar kullanılırdı. Yiyecekler konusunda
da israftan sakınılırdı. Evdeki ekmek artıkları atılmaz, mutlaka
değerlendirilirdi. Yemekler israf edilmez, sofrada fazla çeşit
bulundurulmazdı. Kızı Fatma'nın düğünü çok sade olmuş, lüks ve israftan
kaçınılmıştır.
Bir gün Peygamberimiz, sahabîlerden birinin abdest alırken suyu israf
ettiğini görür. "Bu israf nedir?" diye sorar. Bunun üzerine sahabî,
"Abdestte israf olur mu?" diye karşılık verir. Peygamberimiz: "Evet,
akan bir nehrin kenarında bile olsan, normal bir miktarın üzerinde su
kullanman israf olur." buyurur.
Aile ve akrabamızdan sonra bize en yakın olanlar komşularımızdır.
Peygamberimiz'in ailesinde komşuluk ilişkilerine önem verilirdi. Onlar,
komşularına karşı nazik ve kibar davranmışlardır. Komşularla
ilişkilerde daima saygılı olmuşlar, karşılaştıklarında hâl ve
hatırlarını sormuşlardır. Evde yaptıkları yemeklerden komşulara da
göndermişlerdir. İnsanlara yardım etmede önceliği komşulara
vermişlerdir.


Peygamberimiz, tüm insanlar gibi ara sıra şaka yapardı. Ancak o,
şakalarında aşırıya kaçmazdı. Çevresindeki insanların gönlünü hoş edici
şakalar yapardı. Sık sık etrafındaki insanlarla şakalaşır ve gülerdi.
Arkadaşlarından Abdullah bin Haris, Peygamberimizden daha hoş ve güler
yüzlü bir kimseyi görmediğini söylemiştir.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Peygamberimiz, şaka yapmayı seven ve neşeli bir kişi olmakla birlikte,
şakalarında yalan ve yanlış söz bulunmamasına özen gösterirdi.
Şakalarında başkalarını kırmamaya, doğru sözler kullanmaya dikkat
ederdi.
Hz. Peygamber, ailede çocuklar arasında ayrım yapmayı kesinlikle uygun
görmemiştir. O, şöyle buyurur: "Allah'tan korkun, çocuklarınız
arasında adaletli davranın." Bu konu üzerinde o kadar durmuştur ki, bir
defasında şöyle buyurmuştur: "Şüphesiz ki Allah, çocuklarınız arasında
öpücüklerinizde de eşit davranmanızı sever.